Soms denken mensen dat ik een hekel heb aan kerstmis. Dat is niet zo. Wat ik soms wel wat lastig vind, is het ‘Charles Dickens sfeertje’. Het verhaal van Jezus’ geboorte krijgt dan iets van een gezellig, warm sprookje. En dat vind ik wat ongemakkelijk. Want, zoals het verhaal gaat: Jezus werd niet geboren in een stal omdat Maria dacht dat het wel leuk zou zijn om in een beestenbende een kind ter wereld te brengen. Jozef en Maria kozen niet vrijwillig voor die stinkstal maar werden daartoe gedwongen. Mensen waren niet bereid om een beetje in te schikken zodat er voor hen ook plaats was. Laat staan dat iemand hen uit compassie de eigen plek aanbood.
En als we Mattheus moeten geloven, dan was Jezus nog geen week oud of hij bevond zich met z’n ouders als vluchteling in Egypte. Ik weet het niet, maar mij lijkt het geen pretje, voor niemand, om zo kort na een bevalling met een kind van een paar dagen te moeten vluchten. Dat doet geen mens voor de lol.
Afijn, ik geloof dus niet dat het feestelijke karakter van kerst vastzit op Jezus’ belevenissen in z’n eerste levensweek. Ik geloof dit wel: als het leven van Jezus laat zien wie God is, dan zegt die eerste levensweek van Jezus ook iets over God: dat God zich blijkbaar identificeert met mensen die geen plaats wordt gegund, voor wie geen plaats wordt gemaakt, met mensen die gedwongen worden om genoegen te nemen met sobere voorzieningen.
Natuurlijk, zo vermoed ik, worden vooral mensen die onder soortgelijke beroerde omstandigheden moeten leven blij van het kerstverhaal: God is als een van ons! Of hoe zong Maria dat ook alweer: “wie honger heeft overlaadt Hij met gaven, maar rijken stuurt Hij weg met lege handen. ” Kerst is een bron van hoop en dus een feest voor degenen die hoop nodig hebben. En voor degenen die hoop kunnen geven. Als met het leven van Jezus God zichtbaar wordt, en als mensen leven zoals Jezus, dan wordt God vandaag misschien niet zozeer zichtbaar in het kindje in de kribbe, maar in degene die op straat moet leven? Of in degene die in een azc moet wonen? Of in degene die je zo ontmoet? Of in jou?
De mens is zo bezien een kribbe voor God! En dat is en geeft wat mij betreft reden tot groot feest nu al: wat mij betreft is het elke dag kerst!
Gezegende dagen,
André
